
Artykuł ukazał się w Medical Maestro Magazine, Vol. 3, s./p. 297-444
Mediacja (łac. mediare – być w środku) to metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kwestii do dyskusji oraz dojściu do wspólnie akceptowalnego konsensusu. Proces ten ma charakter dobrowolny, poufny i nieformalny [1].
W systemie prawnym RP mediacja uregulowana jest w wielu aktach prawnych. Niniejsze opracowanie dotyczyć jednakże będzie mediacji lekarz – pacjent przed procesem sądowym o odszkodowanie bądź zadośćuczynienie, a więc najczęściej spraw o błędy w sztuce medycznej, a zatem mediacji przedsądowej w postępowaniu cywilnym. Czasem tak niewiele wystarczy, by strony doszły do porozumienia. Badania przeprowadzane w krajach Europy pokazują, iż postępowanie mediacyjne z zakresu błędów w sztuce medycznej jest postępowaniem często doprowadzającym do zawarcia ugody. Mediacja jest alternatywnym sposobem rozwiązywania sporu. Jest zdecydowanie szybsza i tańsza niż długoletnie i kosztowne postępowania sądowe.
Przepisy oddziału pierwszego oraz kilka innych przepisów regulujących mediację w sprawach cywilnych [2] zostały dodane ustawą z 28 lipca 2005 roku o zmianie ustawy – Kodeks Postępowania Cywilnego oraz niektórych innych ustaw [3]. Ich wprowadzenie do prawa procesowego cywilnego wychodzi naprzeciw współczesnym tendencjom, znajdującym odbicie w regulacji tej instytucji w krajach anglosaskich (zwłaszcza USA) oraz zaleceniom Rady Europy i Unii Europejskiej [4].
Mediację określa się jako alternatywny – w stosunku do sądowego postępowania cywilnego – sposób rozwiązywania sporów cywilnych. Celem wprowadzenia mediacji jest niewątpliwie dążenie do odciążenia sądownictwa państwowego. Sukcesy w wykorzystaniu instytucji mediacji w niektórych systemach prawnych, przejawiające się załatwianiem znacznego odsetka spraw cywilnych przez zawarcie ugody lub inne załatwienie sporu stron przed mediatorem, skłoniło także ustawodawcę polskiego do wprowadzenia tej instytucji do postępowania sądowego. Mediacja nie jest alternatywą dla postępowania sądowego, ale dodatkowym sposobem rozwiązania sporu cywilnoprawnego proponowanym przez ustawodawcę [5].