Kilka unormowań prawnych…
Mediacja umiejscowiona jest w oddziale 1 rozdziału 1 działu II, tytułu VI, księgi pierwszej, części pierwszej w art. od 183¹ do 18315 Kodeksu Postępowania Cywilnego [6]. Postępowanie mediacyjne w polskim prawie cywilnym wpisuje się też w ogólnoświatową tendencję stosowania ADR-u (alternatywnych metod rozwiązywania sporu). Normatywnym wyrazem tej tendencji niech będzie chociażby Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/EC z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych [7].
Ustawa KPC nie zawiera definicji mediacji. Może to wywołać trudności w interpretacji przepisów jej dotyczących. W praktyce jest ona często mylona z innymi postępowaniami służącymi polubownemu zakończeniu sporu (np. arbitrażem, koncyliacją, postępowaniem pojednawczym). Mediacja nie jest procesem jednorodnym. W literaturze wyróżnia się dwa typy mediacji. Pierwszy, w którym mediator pomaga stronom w rozwiązaniu ich sporu i dojściu do ugody, wykorzystując rozwiązania proponowane przez strony.
Drugim typem mediacji natomiast jest tzw. mediacja ewaluatywna, w której mediator ocenia sytuację prawną stron, przewiduje rozstrzygnięcie sądu i aktywnie pomaga stronom w zawarciu ugody, a nawet proponuje im sposób lub sposoby rozwiązania sporu.
W pierwszym typie mediacji mediator unika formułowania własnych opinii dotyczących przedmiotu sporu i sposobu jego rozwiązania, całą swoją aktywność natomiast poświęca technikom służącym do rozwiązania konfliktu. W drugim sposobie mediator może prezentować własną ocenę meritum sprawy i proponować rozwiązanie sporu, jeśli uzna to za celowe. W praktyce różnice między tymi dwoma metodami mediacji często się zacierają [8].
Dnia 26 czerwca 2006 roku Społeczna Rada do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości uchwaliła standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora, które stanowią wytyczne dla mediatorów, w jaki sposób i jakich standardów mają przestrzegać, podejmując się prowadzenia mediacji [9].
